با واکنش فلوریت با اسید سولفوریک و حرارت دیدن در کوره، گاز فلورید هیدروژن(HF) و سولفات کلسیم تولید می شود. پس از تصفیه به وسیله ی گازشویی، چگالش و تقطیر، HF به صورت HF بی آب، مایع دود کننده بی رنگ، به فروش می رسد؛ یا ممکن است برای تشکیل اسید آبکی، معمولاً 70% HF، جذب شود. کریولیت مصنوعی، مواد شیمیایی فلوئورید آلی یا غیر آلی و فلوئور عنصری از اسید هیدروفلووئوریک ساخته می شوند. خود اسید در کاتالیزوری برای تولید آلکیلات، ماده ای که در سوخت با اکتان بالا برای هواپیما و خودروهایی که به وسیله ی پیستون به حرکت در می آیند، در اسیدشویی فولاد، حذف لعاب و حکاری و صیقل دادن شیشه، در عملیات آبکاری الکتریکی مختلف مهم تلقی می گردد.
بایگانی دسته: مطالب مرتبط با فلورین
مطالب مرتبط با فلورین
کاربرد فلورین
فلورین در محدوده وسیعی از شرایط زمین شناسی تشکیل و مشاهده می شود . کانسارهای فلورین می توانند دارای منشاء رسوبی – کربناته باشند یا به صورت رگه ای معمولا ً مرتبط با سنگهای آذرین خروجی اسیدی تا حد واسط همراه باشند.
كابردهای فلورين را مي توان به چهار گروه كاربرد عمده مشخص نمود :
فلورين هاي متالورژی: كه در صنايع متالورژی و عمدتا ً در صنعت فولاد و همچنين در توليد آلومينيوم برای توليد كريوليت مصنوعی بكار گرفته می شود.
فلورين سراميكی : كاربرد اين نوع فلورين ها شامل بكارگيری در توليد لعاب و در صنايع شيشه می باشد.
فلورين اسيدی: براي توليد اسيد فلوئوريدريك كاربرد دارد. اين نوع فلورين بايد از خلوص بالايي برخوردار باشد و معمولا ًدر آن عيار CAF2 بالای 97% باشد.
فلورین تزئینی : به علت زیبایی طبیعی کانی فلورین , آن را به صورت خام و یا تراش خورده و در رنگهای مختلف, به عنوان سنگ گرانبها و تزئینی مورد استفاده قرار می دهند که معمولا دارای قیمتی بالاست
شرکت زمین کاو با تولید و عرضه فلورین با خلوص متفاوت CaF2، از 50 تا 99 درصد، در ابعاد کلوخه، گرانول، دانه بندی و میکرونیزه قادر است نیاز کارخانجات صنعتی و صنعت صادرات را به این ماده ارزشمند تامین نماید.
کانی شناسی فلورین
كاني اصلي فلورين ، فلوئوريت با فرمول شيمياييCaF2مي باشد . به رنگ هاي زرد ، سبز ، آبي ، بنفش ، بي رنگ و گاهي تا ارغواني بوده و در سيستم کوبيک متبلور مي شود . وزن مخصوص اين کاني 18/3 و سختي آن 4 مي باشد . اين کاني معمولاً فضاي خالي بين ساير کاني ها را پر کرده و در طبيعت به صورت رگه اي مشاهده مي شود و همراه با کاني هاي کلسيت – کوارتز – باريت- سلستين و سولفيد هاي گوناگون همراه است . فلوئوريت در صورت خالص بودن 7/48 % فلوئور و 3/51 % کلسيم دارد. ديگر كانيهايي فلوئور كه كمتر رايج هستند، عبارتند از كريوليت (Na3AlF6)، اسلايت(MgF2)، توپاز، ويليوميت، باستناسيت و فلوئورآپاتيت.
مصارف فلوئورین در خمیردندان
انسان به طور معمول روزانه به ميزان 0.3 تا 5 ميليگرم در ليتر فلورين دريافت مي نمايد که تا حدود 3 ميليگرم ممکن است توسط غذاهاي مختلف تأمين شود. اما اين ميزان با توجه به رژيم غذايي و شيمي خاک محلي که محصولات بر روي آن ميرويند، ميتواند متغير باشد.
فلورين در جلوگيري از پوسيدگي دندان و کاهش بيماريهاي دهان و دندان مؤثر بوده و باعث استحکام دندانها و نيز استخوانها ميشود. دندانها و استخوانها از ترکيب کانيهاي فسفات کلسيم, نظير آپاتيت تشکيل شدهاند. ورود و دخالت فلورين در داخل بلورهاي ساختماني تشکيل دهنده آپاتيت، باعث کاهش حلاليت و افزايش سختي آن ميشود و بالطبع افزايش مقاومت در برابر پوسيدگي دندانها و پوکي استخوان را به دنبال دارد. به همين علت در تهيه خميردندان و نيز دهانشويه بکار ميرود.
مقاصد صادرات فلورین
مقصد صادرات فلورین از ایران عمدتاً کشورهای ترکیه، هند، تایوان، عراق، ارمنستان، آذربایجان، عمان، ترکمنستان، بلژیک، روسیه و گرجستان است. که از این بین کشور ترکیه بیشترین مقصد صادراتی فلورین از ایران بوده است. باتوجه به آمار، ذخیره فلورین در جهان 500 میلیون تن برآورد می گردد. تولید سالیانه فلورین در دنیا به حدود 8/5 میلیون تن بالغ شده و اصلی ترین کشورهای تولید کننده آن در دنیا جمهوری خلق چین، مکزیک، آفریقای جنوبی، مغولستان، ویتنام و اسپانیا می باشند با توجه به آمارهای موجود این کشورها در سال 2018 میزان 95 درصد از کل تولید فلورین را به خود اختصاص داده اند. با توجه به ذخایر موجود در کشور و پتانسیل های موجود استخراج و فرآوری مواد معدنی، سهم یک درصدی ایران از تولید جهانی بسیار ناچیز است و باید این میزان افزایش یابد.
سنگ معدنی فلورين
فلورایت یا فلورین یک کانی بسیار مشهور است که به رنگ های مختلفی یافت می شود و شامل عناصر کلسیم و فلورین است. این کانی مهم در زمینه های مختلف از جمله صنعت، سرامیک، مواد شیمیایی و… مورد استفاده قرار می گیرد. فلورایت در مناطق مختلف جهان در حجم وسیعی یافت می شود که می توان به آفریقای جنوبی، مکزیک، چین، روسیه، اسپانیا و نامیبیا اشاره کرد.
اگرچه فلورایت خالص بی رنگ است ولی با وجود عناصر خاص می تواند به رنگ و غلظت های متفاوت یافت شود، همانند سفید، بنفش، آبی، قرمز، صورتی، نارنجی، زرد، قهوه ای، سبز، خاکستری و سیاه. اگر چه دیدن نوارهای رنگی و چند رنگ بودن فلورین خیلی معمول است. سیستم کریستالی فلورین Cubic و یا مکعبی است و به همین خاطر شکست یگانه (SR) دارد .شکل کریستالی آن معمولاً مکعبی و یا Octahedron (هشت وجهی) است و معمولاً کریستال ها می توانند حتی به شکل دو قلویی رشد کنند. سختی این کانی4 است و از جلای شیشه ای ضعیف برخوردار است و به همین علت استفاده از این کانی برای انگشتر توصیه نمی شود. رنگ سبز آن می تواند به راحتی به جای زمرد اشتباه گرفته شود.
وزن مخصوص این کانی 3 تا 3/3 است و به راحتی می تواند تورق ( موازی یا صفحات اکتاهدران) پیدا کند. ضریب شکست آن حدود 43/1 و در زیر نور ماوراءبنفش از خود فلورسنسی نشان می دهد.
از نگهداری این کانی با دیگر کانی ها و فلزات باید خودداری کرد چون باعث از بین رفتن صیقل سنگ و یا شکستن آن می شود.
کاربردهای کانی فلورین
فلورین توسط یونانیان قدیم برای ساخت ظروف تزئینی مانند فنجان، لیوان و سطح میزها استفاده می شده است. امروز فلورین ماده اولیه و اساسی صنایع آلومینیوم و صنایع شیمیایی و فولاد در جهان محسوب می شود. فلورین در تهیه اسید هیدروفلورئوریک و مشتقات آن و همچنین در صنایع هسته ای، سرامیک، ریخته گری، تهیه فروآلیاژها و … مورد استفاده قرار می گیرد. از فلورین برای تهیه کریولیت مصنوعی Na3AlF6 که برای ذوب آلومینیم اساسی است، استفاده می شود. اسید فلوئوریدریک به عنوان کاتالیست در تهیه سوختهای اکتان بالا، خورنده و صیقل دهنده شیشه نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
از انواع شفاف و رنگ روشن فلورین در ساخت شیشه و عدسی استفاده می گردد. در صنایع کوزه گری، میناکاری و سرامیک ساخت فایبر گلاس و مواد آرایشی نیز از این کانی استفاده می شود. خلوص این نوع فلورین بین ۹۵ تا ۹۶ درصد است. فلورین های خوش رنگ و شفاف می توانند به عنوان کانی زینتی نیز مورد استفاده قرار گیرند.
استفاده از فلورین در متالورژی و تولید آلومینیوم
- فلورین در صنايع متالورژي و عمدتا ًدر صنعت فولاد و همچنين در توليد آلومينيوم براي توليد كريوليت مصنوعي بكار گرفته مي شود.
- فلوئوريد آلومينيوم که به عنوان گدازآور در تولید آلومینیوم است.
- كريوليت که به عنوان حلال و الكتروليت مذاب در سلولهاي احياي آلومينيوم. گدازآور در توليد ميني اوپال و شيشه، سراميك و سفال، توليد نسوزهاي مخصوص، پركننده در سايندهها، جوش و توليد سيليكات آلومينيوم
- فلوئوراسپار درجه متالورژی حاوی 60 تا 85 درصد فلوئورید کلسیم (CaF2) می باشد. اغلب این ماده برای تولید آهن، فولاد و سایر فلزات مورد استفاده قرار می گیرد. فلوئوراسپار می تواند به عنوان یک گدازآور(flux) عمل نماید که با زدودن ناخالصی هایی مانند سولفور و فسفر از فلز ذوب شده، سیالیت سرباره را بهبود بخشد. بین 9 تا 27 کیلوگرم فلوئوراسپار برای هر تن از فلز تولید شده بکار می رود.
شرکت زمین کاو تامین کننده فلورین مورد نیاز در صنایع متالورژی و تولید آلومینیوم می باشد.
انواع کانسارهای فلورین
اولین نوع آن رگه ای می باشد که در واقع رگه های حاوی فلورین در سنگهای آذرین اسیدی حدواسط، دگرگونی و رسوبی گزارش شده است. رگه های فلورین بیشتر همراه با کوارتز، کلسیت، باریت، گالن و اسفالریت هستند. عیار اقتصادی رگه ها متغیر و در محدوده ۲۵ تا ۶۵ درصد است. کانسار بعدی نوع استراتی فرم است. ذخایر فلورین نوع استراتی فرم در سنگ های کربناته تشکیل می شود. در محدوده ذخایر فلوریت ایالت الینویز، سنگ های آذرین گزارش نشده اند در صورتی که در ذخایر فلوریت مکزیک که در سنگ های کربناته تشکیل شده اند توده های گرانیت پورفیری نفوذ نموده اند. کانی های همراه فلورین عبارتند از: کلسیت، دولومیت، کوارتز، گالن، باریت و سلستیت. عیار فلورین حداقل ۱۵ درصد می باشد.
نوع جانشینی فلورین، کانسارهای فلورین نوع جانشینی که در سنگ های کربناته مجاور توده های اسیدی، از مکزیک گزارش شده اند. بزرگترین و غنی ترین ذخایر فلورین در مکزیک قرار دارد. در نوع استوک ورک، ذخایر فلورین نوع استوک ورک در ارتباط با توده های نفوذی گرانیتی بوده و در نیومکزیکو و کلرادو و آفریقای جنوبی کشف شده اند. گسترش یکی از این ذخایر ۷۰ تا ۲۰۰ متر و عمق آن تا ۹۰۰ متر است. عیار فلورین ۱۴ درصد است.
فلوریت همراه با کمپلکس های آلکالن – کربناتیت بدین شرح است که عنصر فلوئور به لحاظ ژئوشیمیایی ارتباط نزدیک به ماگمای آلکالن و کربناتیت دارد. محلولهای ماگمایی غنی از فلوئور از سنگ های آلکالن، فوق آلکالن و کربناتیت منشا می گیرد. کانسارهای فلورین غالبا در ریفت های داخل قاره ها واقع می شوند. کانی سازی فلورین در این کمپلکس ها یافت می شود اما آنهایی که ارزش اقتصادی دارند با فاصله ازتوده نفوذی تشکیل شده اند.
محلول های ماگمایی در شرایط ویژه منجر به تشکیل برش نفوذی می شوند. چنانچه این محلول غنی از فلوئور باشد موجب تشکیل ذخیره می شود.
فلورین بر جای مانده یعنی فلورین موجود در سنگ های گرانیتی، کربناته و یا رگه ها تحت تاثیر هوازدگی آزاد شده و در محل بر جای می ماند و دیگر کانی ها به دلیل هوازدگی غالبا تغییر کرده و حمل می شوند.
آخرین کانسار نیز فلورین همره با پگماتیت ها بوده که همانطور که از اسم آن پیداست، بعضی از پگماتیت ها که حاوی فلورین هستند. در صورت تمرکز فلورین ذخیره مناسبی را تشکیل می دهند
فلورین زینتی
کانی فلورین یا فلوئوریت به فرمول شیمیایی CAF2 مهمترین کانی فلوئور در طبیعت می باشد که می توان فلوئور را از آن بدست آورد.
این کانی به رنگ های زرد ، سبز ، صورتی, آبی ، بنفش ، بی رنگ و گاهی سیاه بوده و در سیستم کوبیک متبلور می شود. به صورت نیمه شفاف بوده و دارای جلای شیشیه ای است. گرچه این ماده معدنی به دلیل خواص منحصر به فرد خود در صنایع مختلف کابردهای متفاوتی دارد، اما یکی از موارد کاربردی آن در زمینه زینتی می باشد. معمولا به علت زیبایی طبیعی کانی فلورین , آن را به صورت خام و یا تراش خورده و در رنگهای مختلف, به عنوان سنگ گرانبها و تزئینی مورد استفاده قرار می دهند که معمولا دارای قیمتی بالاست.